چرا کارمندان بیش از همه نیازمند به ماساژ هستند؟
حقیقت این است که در محیطهای اداری و کار، کسی توجهی چندانی به رعایت ارگونومی برای حفظ تندرستی خود یا کارمندان دیگر ندارد. بی توجهی به استانداردهای بهداشت و ایمنی در محیطهای کاری، عملا ضمن آسیب رساندن به سلامتی افراد، کارآیی آنان را پایین آورده و در نهایت بر تولید ناخالص ملی اثر منفی و نامطلوب می گذارد. میز و صندلیهای غیر استاندارد، عدم آموزش طرز صحیح نشستن و کارکردن، و نشستن های طولانی مدت، نه تنها بهرهوری فرد را کاهش میدهد، بلکه آسیبهای گاه جبران ناپذیری به سلامت افراد وارد آورده و هزینههای سنگینی را به اقتصاد خانواده و هزینه بهداشت و درمان عمومی تحمیل می کند. پشت میز نشستن به غلط و طولانی مدت، فشار بسیار زیادی را بر روی بدن، هم از بعد فیزیکی و هم ذهنی وارد می کند و این چالشی است که تقریبا تمامی کارمندان آن را تجربه می کنند. شنیدن شکایاتی از کمردرد، گردن درد، گرفتگیهای عضلات شانه و گردن و ستون فقرات، ناهنجاریهایی هم چون کیفوز، لوردوز، اسکلیوز، سندرم سر به جلو، افتادگی شانهها، بیرون زدگی دیسک، درگیری اعصاب شبکه بازویی یا شبکه کمری- خاجی و بالاخره زیر بار جراحی رفتن، امری است تقریبا روزمره که ما را با خود درگیر می کند.
بسیاری از ما از تاثیرات ماساژ درمانی برای رفع انقباضات عضلانی، و ناهنجاریهای دستگاه اسکلتی آگاه هستیم. اما سبک زندگی پرمشغله‌ی امروزی باعث شده است تا توجه کافی به این موضوع نداشته باشیم. و همین امر چه بسی که بعدها حتی ما را زمین گیر کند و از فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی دور نگهدارد.
اصلاح سبک زندگی، رعایت استانداردهای ارگونومی و بالاخره بهرهگیری از ماساژ می تواند نقش موثری در درمان بیماریها و مشکلات مذکور در فوق داشته و به افزایش راندمان کاری و سلامت ذهنی و جسمی شما بیفزاید. حالت های نشستن اشتباه که در این مقاله به مهمترین نمونه های آن اشاره خواهیم کرد، در بازهای حتی کوتاه مدت، می تواند مشکلاتی از جمله دردهای مزمن کمر، گردن، دستها و پاها، مشکلات بد خوابی و ایجاد اختلال در سیستم گردش خون و سیستم ایمنی شما ایجاد کند.
ماساژ برای کارمندان و پشت میزنشینان راه حلی فوقالعاده است که آنها را از بسیاری از دردها و گرفتاریها نجات داده و در کنار اصلاح طرز نشستن و کارکردن، به رفع ناهنجاریهای اسکلتی و عضلانی آنها کمک کرده و بر سطح تندرستی و شادابی آنها بیفزاید. ماساژ یک راهکار اشرافی و تفننی نیست، این کار مزایای بی شماری دارد که لازم است کمی با آن آشنا شویم.
پشت میزنشینان چه مشکلاتی را برای بدنشان ایجاد می کنند؟
انسان برای این که بتواند بخوبی به فعالیتهای روزمره خود ادامه دهد، نیازمند داشتن مفاصل سالم و دستگاه عضلانی – عصبی فعال و متوازنی است . تحرک، شرط داشتن یک زندگی سالم است. اما متاسفانه زندگی ماشینی و دیجیتالی روز به روز ما را از تحرک دور داشته و به یک جا نشینی عادت داده است. امروزه حتی کودکان که باید بازیگوش بوده و مدام در جنب و جوش باشند، بیشتر گوشه گیر شده وبا دستگاه های مدرن و دیجیتالی خود را مشغول میکنند. بنابراین عجیب نیست که بیماریهای اسکلتی – عضلانی و اختلالات حرکتی روز به روز بیشتر می شود. سیستمهای گردش خون، لنفاوی، تنفسی، گوارشی و غیره نیازمند فعالیت جسمی و داشتن تحرک است، اما ماندن در پشت میز و سر و کار داشتن مدام با دستگاههای دیجیتالی، همچون تلفنهای همراه هوشمند و کامپیوتر و نت بوک عملا ما را از داشتن تحرک مناسب روزانه دور می کند و همین امر باعث می شود که سیستمها و ساب سیستمهای گوناگون بدن بخوبی کار نکرده و دچار انواع اختلالات و بیماریهای کارکردی بشوند.
اشتباهات رایج در شیوهی زندگی و پشت میز نشینی
چه بسیار افراد زیادی که بنا به ضرورت حرفهای و کاری، هر روز به مدت طولانی بدون رعایت ارگونومی صحیح پشت میز کار، لپ تاپ، کامپیوتر یا پشت فرمان خودرو خود مینشینند. این موضوع برای کارمندانی که عمده‌ی ساعات روزانه‌ی خود را در این وضعیت سپری میکنند، با شدت بیشتری مطرح میباشد. پشت میز نشستنهای طولانی مدت، در حالی که بدن شما در وضعیت استاندارد خود قرار نگرفته است، مشکلات بی شماری را ایجاد می کند که برای رفع بسیاری از آنها، شما باید زمان و هزینهی زیادی خرج کنید.
رایج ترین اشتباهات طرز نشستن غلط :
1- قوز کردن
قوز کردن به هنگام کار یا راه رفتن، و دادن شانهها به جلو، خواه بنا به عادت، خواه به دلیل شرم و حیا (دختران تازه بالغ)، یا به دلیل چیدمان غلط میز و صندلی کاری، یکی از اصلی ترین عوامل به وجود آمدن دردهای مزمن گردن، شانهها و کمر است. دردی که تقریبا تمامی کارمندان به خوبی با آن آشنا هستند. سندرم سر به جلو، دردهای گردن، شانهها و عضلات بین کتفها (عضلات رومبوئید و تراپزیوس)، سندرم تونل کارپال و حتی مشکلات مفاصل فکین ( TMJ ) رایجترین مشکلات این عادات یا چیدمانهای غلط است. توجه به تنظیم فاصله و ارتفاع میز و صندلی یا رعایت فاصلهی مناسب صندلی به هنگام رانندگی تا حدود زیادی می تواند از بروز این مشلات و اختلالات جلوگیری به عمل آورد. ماساژهای درمانی تا حدود زیادی می توانند به این افراد کمک کنند تا بدن خود را به وضعیت طبیعی برگردانند.
2- خم شدن سر به جلو
بسیاری از ما به هنگام کار کردن با لپ تاپ و کامپیوتر شخصی یا تلفن همراه، سر خود را زیادی به پایین خم می کنیم و مدتهای مدید در این حالت باقی میمانیم. این امر در نهایت منجر به انقباضات عضلانی، کاهش خونرسانی به مغز، فشار بر مهرهها و دیسکهای گردنی و گاه بروز دیسکوپاتی و درگیری اعصاب شبکه بازویی شده و در نتیجه نوک انگشتانمان دچار خواب رفتگی و مور مور شدن میشود. در حالی که وزن وارده بر مهرههای گردنی در حالت صاف بودن سر و گردن، حدود 5/4 کیلوگرم است، در خمیدگی کامل به جلو این فشار به حدود 27 کیلوگرم افزایش می یابد و همین امر عامل سردردهای مزمن و دردهای گردن و شانه و دیسکوپاتی گردنی می شود.
3- وضعیت نامناسب چیدمان میز و صندلی کاری
صندلیها و میزهای کار غیر استاندارد و عدم توجه کافی به چگونگی نشستن صحیح بر روی صندلی، یکی دیگر از رایجترین اشتباهات افراد در هنگام کار روزانه است. صحیحترین حالت نشستن بر روی صندلی هنگامی است که زانوی شما نسبت به مفصل هیپ (لگن) دارای شیب منفی10 درجه باشد. یعنی زانوی شما کمی بالاتر از مفصل هیپ قرار گیرد تا انحنای طبیعی گودی کمری (لوردوز) حفظ شود. در غیر این صورت بروز دردهای ناحیه کمر، تغییر زاویهی انحنای کمری ( کاهش یا افزایش میزان لوردوز کمری) و بالاخره درگیری اعصاب کمری یا کمری خاجی (به ویژه عصب سیاتیک) دور از انتظار نیست. تحمیل هزینههای سنگین جراحی به دلیل بیرون زدگی دیسکهای کمری و عواقب این نوع جراحیها دور از انتظار نیست. ماساژهای درمانی در این گونه مواقع میتواند یاری رسان خوبی برای مبتلایان باشد.
4- قرارگیری نامناسب وضعیت دستها به هنگام کار در پشت میز
برای نشستن صحیح در پشت میز و کار راحت به هنگام نوشتن یا کار با کامپیوتر، باید ارتفاع صندلی را نسبت به میز کار خود به نحوی تنظیم کنیم که وقتی دستهایمان را آزادانه در اطراف پهلوها رها کردهایم، آرنجهای خود را به نحوی خم کنیم که ساعد نسبت به استخوان بازو، زاویهای 90 درجه داشته باشد. در این حالت کف دستهایمان به فاصله 5 سانتیمتر در هنگام نشستن بر روی صندلی و پشت میز، باید بالاتر از سطح میز قرار گیرد. تنها در این صورت است که فشاری بر عضلات ناحیه گردن و شانه وارد نخواهد شد. پس از تنظیم ارتفاع میز نسبت به صندلی، ارتفاع کف پاها نسبت به زمین هم باید تنظیم شود. یعنی همان نکاتی که در بالا بدان اشاره کردیم. به این معنی که زانوهای شما نه باید خیلی جمع و نه خیلی کشیده باشند. این موضوع یکی از اصلیترین دلایل بروز دردهای کمری در کارمندان است. در واقع به هنگام نشستن روی صندلی (چه در محیط کار و چه نشسته بر روی صندلی خودرو خودتان) باید زانوی شما با شیب ملایمی حدود 5 تا 10 درجه، بالاتر از مفصل هیپ شما قرار گیرد تا لوردوز کمری شما کاملا در حالت طبیعی قرار گرفته و فشاری بر مهرهها و دیسکهای کمری وارد نشود. به همین منظور باید از زیرپایی مناسب بهره گرفته یا صندلی خودرو خود را طوری تنظیم کنید که این حالت بوجود آید.
5- ارتفاع مونیتورPC یا زاویه مونیتور لب تاپ
سطح قرارگیری مونیتور باید چنان باشد که فرد وقتی ارتفاع مونیتور را به سه قسمت مساوی تقسیم کند، خط یک سوم فوقانی آن مقابل دیدگانش قرار گیرد تا مجبور نباشد به هنگام نگاه کردن به مونیتور سرش را خم کند. برای کار با لب تاپ چون نمی توان ارتفاع صفحه کیبورد لب تاپ را بالا آورد ( چون در آن صورت تنظیم زاویهی آرنج و شانه به هم می خورد)، در آن صورت بهتر است صفحهی مونیتور لب تاپ زاویهای منحنی داشته باشد (45 درجه) تا شما بتوانید براحتی با نگاه کردن مورب به صفحهی مونیتور (کرهی چشم رو به پایین باشد و سر خم نشود)، بدون فشار به مهرهها و دیسکهای گردنی یا ایجاد انقباض در عضلات جلو گردن به کار خود ادامه بدهید.
اصلی ترین عوارض ناشی از پشت میز نشینی غلط کدام است؟
مواردی که در بالا به آنها اشاره کردیم، می توانند به وجود آورنده‌ی دامنه‌ی گسترده ای از دردهای حرکتی، مفاصل و عضلات باشند. نشستن با فرمی اشتباه و برای مدتی طولانی، پشت میز یا کامپیوتر می تواند توازن عضلات شما را بر هم ریخته و موجب انقباض یا کشیدگی آنها گردد. علاوه بر اینها یکی از دلایل اصلی سردردهای مزمن کارمندان، ریشه در سبک نشستن غیر استاندارد آنها دارد.
مهمترین عوارض ناشی از عدم رعایت ارگونومی و طرز صحیح نشستن پشت میز کار
زمانی که کارمندان در حالتی غیر استاندارد کار میکنند، عضلات به صورت طبیعی بیش از اندازه درگیر شده و خستگی زودرس و آسیبهای جسمانی از اولین نتایج آن هستند. این عوارض را می توان به 5 دسته تقسیم کرد:
- سر دردهای مزمن
- درد و گرفتگی عضلات گردن و شانه
- بیرون زدگی دیسکهای گردنی و آرتروز مفاصل خلفی گردن
- درد، خواب رفتن و مور مور شدن انگشتان دستها
- دردهای مزمن کمری یا دردهای منتشر به اندامهای تحتانی به دلیل بیرون زدگی دیسکهای کمری
اصلاح روش صحیح نشستن و کار کردن از سویی، و ماساژتراپی از سوی دیگر راه حلی است که میتواند با کمترین عوارض و هزینهی مالی، تمامی این مشکلات را برطرف کند.
از مزایای ماساژ برای درد گردن و شانهها می توان به ریلکس شدن این عضلات و رها شدن آنها از حالت گرفته و کشیده اشاره کرد. پس از گذشت مدت زمانی کوتاه، تکرار این ماساژ میتواند سر و شانههای شما را در وضعیت استاندارد خود قرار داده تا دیگر این دردهای عمیق و خسته کننده را تجربه نکنید.
چرا ماساژ را به عنوان راهکاری مناسب برای رهایی از مشکلات جسمی و ذهنی شما پیشنهاد می دهیم:
- از آنجا که زندگی مدرن، ما را کم تحرک کرده و عضلات ما کمتر به کار می افتند و گاه به دلیل طرز غلط نشستن و کارکردن، دچار انقباض و اسپاسم می شوند. ماساژ میتواند کمک کند تا این انقباضات برطرف شده و عضلات از خستگی و گرفتگی رهایی یایند.
- کمک به گردش خون بهتر و اکسیژن رسانی بیشتر به سلولها
- بهبود سیستم ایمنی بدن
- رفع سموم بدن با گردش خون و کارکرد بهتر سیستم لنفاوی
- رهایی از استرسهای روزانه و رسیدن به آرامش ذهنی (ریلکس شدن یکی از اولین اهداف ماساژهای آرامشبخش است)
- افزایش کارآیی و سطح بهره وری فردی و سازمانی
- افزایش شادابی و سطح انرژی بدن و برطرف شدن اختلالات و رکود چزخه انرژی حیاتی بدن
تحقیقات بسیاری نشان داده است، سازمانهایی که از ماساژ برای رفع تنشها و افزایش کارآیی و بهرهوری کارکنان خود بهره گرفتهاند، بسیار موفق عمل کردهاند و با کمترین هزینه، سطح کارآیی سازمانی خود را افزایش داده و میزان وفاداری کارکنان را به مجموعهی خود بیشتر کردهاند.
بی دلیل نیست که در پارهای از سازمانهای موفق جهانی، حتی دپارتمانی بنام دپارتمان ماساژ وجود دارد که به کارکنان آن سازمان خدمات روزانه ارائه میدهند.
